Vandaag start in Duitsland de eerste cloud en datacenter beurs sinds 2019 en het begrip 4.0 is bij meerdere standhouders zichtbaar. Als binnenkort de Hannover Messe plaatsvindt is ook daar 4.0 een veel gebruikt en gangbaar begrip. Maar wat is bedoelen ze er eigenlijk mee
In Duitsland komt de term 4.0 regelmatig voor. Nederlanders kennen het vooral in de samenstelling “Industrie 4.0”. Die combinatie is het meest bekend. Er is echter veel meer dat ondertussen voorzien dan label voert. Begrijpen waar dat voor staat helpt Duitse ondernemers, beleidsmakers en klanten beter te begrijpen.
Oorsprong
Over de oorsprong van het begrip 4.0 is er de volgende anekdote. Ter voorbereiding op de opening van weer de Hannover Messe 2011 hebben medewerkers van Bundeskanzlerin Merkel contact opgenomen met de organisatie. Om de aandacht van de wereldpers op Hannover en Duitsland te richten moest er een baanbrekende primeur zijn. Die werd niet verwacht, waardoor men gedwongen werd een opzienbarend thema te kiezen. Zo is “Industrie 4.0” gelanceerd, wat stond voor een werkgroep die de toekomst van de industrie besprak. Het rapport werd tijdens de Hannover Messe gepresenteerd en deelnemers van de werkgroep lieten zien wat zij onder de toekomst verstonden.
Eerste vertaling
De eerste vertaling van “Industrie 4.0” in de Nederlandse pers was een letterlijke overname van het begrip. Als uitleg werd volstaan met het verwijzen naar meer IT naar de werkvloer en meer IT om processen te controleren. Anno 2022 is dat in de perceptie van een groot deel van het Nederlandse bedrijfsleven en pers nog steeds waar het om gaat als Duitsers spreken over 4.0. Toegeven, het begrip wordt bij de buren snel en veel gelinkt aan industriële processen. Maar daar blijft het niet meer bij.
Edge Computing
Sinds een paar jaar is duidelijk dat de ideeën over Industrie 4.0 redelijk aansluiten op andere Engelse begrippen. Edge computing is daar een goed voorbeeld van. De term is gelanceerd vanuit de Amerikaanse vendoren. Aanbieders van sensoren wisten dat de data die zij meten en inzetten dicht bij de bron moet worden opgevangen en verwerkt. Dat daarvoor de term Edge computing gangbaar werd maakte hen weinig uit. Edge computing is voor Duitse ondernemingen niets anders dan een belangrijke component van Industrie 4.0. Het begrip verandert tot een containerbegrip waar veel meer ontwikkelingen onder geschaard kunnen worden.
4.0 voor de burger
Als over 4.0 wordt gesproken of geschreven is dat vaak om producten en processen te beschrijven. Op een andere niveau komt het begrip inmiddels ook steeds vaker voor. Het is voor Nederlanders belangrijk te weten dat men 4.0 ook actief koppelt aan issues waar de consument, de burger, mee te maken gaat krijgen.
Het is daarvoor nodig de volgende lijn te kennen en te volgen. Industrie 4.0 betekent niets meer of minder dan een afscheid nemen van alle processen die sinds de industriële revolutie bestaan. Machines (sensoren) zullen meer werk overnemen. Die ontwikkeling stopt niet bij de fabriekspoorten. Het werk in kantoren, overheidsinstellingen en sectoren als landbouw- en veeteelt zal eveneens anders worden. Die ontwikkeling loopt parallel aan de verdere vergrijzing van de Duitse bevolking en de leegloop van landstreken.
Bedreiging of kans
Als men in Duitsland over “anything” 4.0 spreekt is het dus goed te begrijpen dat achter het brede begrip het besef schuilgaat dat alles verandert. Voor sommigen is dat een regelrechte bedreiging, omdat werk en leefbaarheid op de helling gaan. Anderen zien dat de techniek 4.0 juist kansen biedt om die bedreigingen af te wenden. Zij hopen zo dat 4.0 helpt te voorkomen dat door demografische wetmatigheden (vergrijzing) dat sectoren omvallen of dat gebieden compleet leeglopen.
Praten met Duitsers over industrie 4.0 met het idee dat dit een andere benaming voor IoT is kan dus een vreemde indruk achterlaten. Niet doorhebben dat 4.0 ook staat voor een fundamentele discussie over het leefbaar houden van regio’s kan eveneens leiden tot weinig constructieve gesprekken.
